Son 11 yılda Türkiye kayıtlı çiftçisinin yarısını kaybetti. Bu devirde artan üretim maliyetleri karşısında para kazanmayan çiftçinin borcu da 230 milyar TL’yi aştı.
Rusya Ukrayna savaşı global iklim değişikliği ile birlikte gelecek periyotların en kritik dalı haline gelen tarımda, topraktan kopan çiftçi geri dönmüyor. SGK bilgilerine nazaran 2021 yılını 500 binin üzerindeki çiftçi sayısı ile kapatan Türkiye, artan üretim maliyetleri ve kâr edip geçimini sağlayamayan çiftçiyi toprakta tutamıyor. Bilgilere nazaran yılbaşından bu yana çiftçi sayısı 500 bin hududunun altında. Mayıs ayında 489 bin 801 olan SGK’ya kayıtlı çiftçi sayısı haziranda da 490 bin hududunda kaldı.
BORÇLAR KATLANDI
Tarım dalının temmuz prestijiyle 230.7 milyar TL’lik toplam borcu bulunurken bunun 3.5 milyar TL’si takipte. Çiftçi sayısında ise yıllık bazda yüzde 9.5 (51 bin) düşüş kelam konusu. SGK bilgileri ile çiftçinin borç durumunu gösteren bilgilere bakıldığında son 11 yılda kayıtlı üretici sayısında yüzde 56’lık düşüş yaşanırken, 2011’de 1 milyon 121 bin olan çiftçi sayısı 490 bin 163’e indi. 2011 yılında 30 milyar TL olan tarım bölümünün kredi borcu ise Temmuz 2022 prestijiyle 230 milyar TL’yi aşmış durumda. Kesimin Aralık 2021 kredi borcu ise 166.2 milyar TL düzeyindeydi.
Tek seçenek üretimi azaltmak
Tarımın en büyük sarfiyatının kira olduğunu eserin maliyetinin yüzde 35’i ile 55’ine denk geldiğini anlatan Et ve Damızlık Sığır Yetiştiricileri Derneği (TÜSEDAD) Lideri Sencer Solakoğlu, geçen hafta Mahallî Zincirler Buluşuyor Konferansı’nda “Bu pandemide en çok emlak fiyatları arttı. Bu türlü olunca da kiralar da arttı. TL paha kaybı kaynaklı maliyet artışı varken üreticinin fiyatını artırmazsınız üreticinin tek seçeneği var, üretimi azaltmak” değerlendirmesini yaptı.
Çiftçi düşüşte esnaf çıkışta
Türkiye İktisat Siyasetleri Araştırma Vakfı’nın raporuna nazaran, esnaf sayısında ise artış kelam konusu. “Bu devirde esnaf sayısında yüzde 5.8 (141 bin) artış, çiftçi sayısında ise yüzde 9.5 (51 bin) düşüş görüldü” denilen araştırmada, 4/A sigortalı çalışan sayısının Nisan 2021’den bu yana sürat kestiğine dikkat çekildi.