Yurt dışında kayıtlı Türk vatandaşları 27 Nisan günü yurt dışındaki temsilciliklerde ve gümrük kapılarında kurulan sandıklarda oy vermeye başladı. Seçmenlerin yoğunluğuna nazaran, ülkelerde kurulan sandıkların sayısı ve oy verme tarihleri farklılık gösteriyor. Almanya’da 16 merkezde kurulan sandıklarda Perşembe günü başlayan oy verme süreci 9 Mayıs’ta sona erecek.
Yüksek Seçim Kurulu (YSK) datalarına nazaran, 14 Mayıs’ta yapılacak cumhurbaşkanı ve milletvekili seçimlerinde oy kullanabilecek toplam 64 milyon 113 bin 941 seçmenin 3 milyon 416 bin 98’i yurt dışında kayıtlı.
Almanya’da yaşayan yaklaşık 2 milyon 800 bin Türkiye kökenlinin yaklaşık yarısı Türk vatandaşı ve Türkiye’de yapılan seçimlerde oy kullanma hakkına sahip. Yurt dışında kayıtlı seçmenlerin sayısının en yüksek olduğu ülke olan Almanya’da 1 milyon 501 bin 152 seçmen bulunuyor.
Almanya’daki Türklerin siyasi tercihi Türkiye’deki seçim sonuçlarına da tesir ediyor. Geçmiş yıllardaki seçim sonuçlarına bakıldığında Almanya’da oy kullanan Türk seçmenlerin çoğunluğunun Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ı ve partisi AKP’yi tercih ettiği görülüyor.
2018 yılında yapılan cumhurbaşkanı seçiminde Recep Tayyip Erdoğan oyların yüzde 64,8’ini alırken, milletvekili seçiminde de AKP, Almanya’daki oyların yüzde 55,7’sini aldı. CHP’nin adayı Muharrem İnce’nin oyları yüzde 21,8 seviyesinde kaldı.
Milletvekili seçiminde ise CHP’ye verilen oylar yüzde 15,6 olarak kaydedilirken, HDP’ye yüzde 14,8 ile üçüncü parti oldu. Fakat Almanya’da seçimlere iştirak oranı pek yüksek değil. 2018 seçimlerinde iştirak yüzde 45,78 olarak kaydedildi.
ALMANYA SEÇMENİ NEYE NAZARAN OY VERİYOR?
Peki, Almanya’da yaşayan Türk vatandaşları oylarını neye nazaran veriyor?
Siyaset Bilimci Dr. Zafer Yılmaz, DW Türkçe’den Ayşegül Ilgın’a hususa ait yaptığı değerlendirmede, Türkiye’de uzun vakittir seçmen davranışını belirleyen “Siyasal kutuplaşmanın, katmerli bir halde Erdoğan, MHP ve AKP tarafından yurt dışına taşınmış olmasının” kıymetli bir tesirinin bulunduğunu belirtti.
Yılmaz, Almanya’daki Türk seçmenin AKP’yi neden desteklediğini şu sözlerle kıymetlendirdi:
“AKP’nin Almanya’daki seçmenin hem buradaki devletle ilgilerini hem de Türkiye Cumhuriyeti ile olan bağlarını hangi yollarla kolaylaştırdığı, temel özlük haklarını hangi araçlarla güzelleştirdiği bir etken. Lakin daha temel ve belirleyici olan, ‘güçlü devlet, güçlü lider’ imgesinin başarılı bir formda pazarlanması, Erdoğan’ın ya da Türkiye’nin asıl buradaki göçmen kitlesinin maruz kaldığı haksızlıklara, adaletsizliklere karşı asıl savunabilecek aktör olarak başarılı bir formda sunulmuş olması.”
Duisburg-Essen Üniversitesi’nden siyaset bilimci Dr. İnci Öykü Yener-Roderburg da Almanya’da yaşayan seçmenin oy davranışında Türkiye’deki gelişmelerden daha çok Almanya’daki toplumsal yapılanmanın belirleyici olduğunu ve seçmenin Türkiye’deki ekonomik gelişmelerden çok fazla etkilenmediğine dikkat çekti.
DW Türkçe’ye konuşan Yener-Roderburg, Almanya’daki seçmenlerin yaklaşımını “Burada öbür bir şey var. Mesela Diyanet İşleri Türk İslam Birliği (DİTİB) mescidine gidiyorum, bir bayan olarak tek sosyalleştiğim ortam o DİTİB mescidi ve bana ‘Kılıçdaroğlu Diyanet’i kapatacak’ diyorlar. Tek sosyalleştiğim ortam benden alınacak, bu durumda öbür bir partiye oy vermem kelam konusu değil” kelamlarıyla anlattı.
PARTİLER YURT DIŞI SEÇMENİNE NASIL ULAŞIYOR?
Türkiye’deki kampanya ortamının Almanya’da olmadığına dikkat çeken Yılmaz, siyasi partilerin yurt dışı seçmenine dernekler ve cemaatler aracılığıyla, farklı araçlarla ulaşmaya çalıştığını, iktidar ve muhalefet yapılanmalarının da farklı olduğunu söz etti.
Yılmaz, “AKP’nin elinde kocaman bir devlet aygıtı var. Bütün devlet aygıtı yurt dışında da AKP ve Cumhurbaşkanı Erdoğan için bir propaganda yapıyor. Muhalefetin elinde devlet üzere bir aygıt ve araç yok. Muhalefet partileri buradaki istekli kendi siyasi partilerine üye olanlar aracılığıyla bir siyasi program yapmaya çalışıyorlar” biçiminde konuştu.
YURT DIŞI OYLARI SEÇİMİ NE KADAR TESİRLER?
Yurt dışı seçmeni, toplam seçmenin yaklaşık yüzde 5,3’üne karşılık geliyor. Türkiye’nin siyasi ortamında bir oyun bile çok değerli olduğunu vurgulan Yılmaz, “Türkiye’de seçimlerin birer plebisite dönüştüğü ortamda yüzde 0,001 bile çok belirleyici hale gelebilir bu sağlıklı demokrasilerde seçimli demokrasilerde bile talep edilen bir şey değildir. Bir seçimin bir ülkenin yazgısının yüzde 0,005 ile belirlenmesi aslında orada demokrasinin ne kadar problemli olduğunun göstergesi. Seçimlerin hayat memat sıkıntısına dönüştüğü yerde yurt dışı seçmeninin Türkiye genelinde oyu düşük de olsa tesiri çok yüksek olacak” değerlenmesinde bulundu.
İnci Hikaye Yener-Roderburg, bu sene yurt dışında seçimlere iştirakin daha fazla noktada oy kullanmak mümkün olacağı için, daha yüksek olmasının beklendiğini söyledi. Bu seçimlerde 73 ülkede oy kullanmak mümkün oluyor, bunlardan 15’inde ise birinci defa sandık kuruluyor.
Yener-Roderburg, hususa ait, “İnsanlar bunu kader seçimi olarak görüyorlar lakin ne olursa olsun yurt dışındaki seçmen Türkiye’deki seçmen kadar etkilenmeyeceğini bildiği için o kadar da uğraşmayabilir” tabirlerini kullandı.
ALMANYA’YA BEYİN GÖÇÜ SEÇMEN PROFİLİNİ TESİRLER Mİ?
Türkiye’den Almanya’ya son yıllarda ağırlaşan beyin göçünün Almanya’daki seçmen profilini biraz değiştirebileceği varsayım ediliyor. Zafer Yılmaz, bu demografik değişime ait, “Bu değişim son devirdeki bilhassa Almanya’nın almış olduğu Türkiye’deki orta sınıf yüklü göçle bir arada ister istemez AKP’nin ve muhalefetin alacağı oy oranında da bir değişim yaratacağını söylemek mümkün” sözlerine yer verdi.
Yener-Roderburg, yeni jenerasyon göçmenlerin çoğunlukla TİP’i desteklemesinin ve TİP’in yurt dışındaki oylarının artmasının beklendiğini belirtti. Roderburg, “Özellikle yeni kuşak göçmenler, birinci kuşak göçmenler tarafından TİP’e inanılmaz bir ilgi var. Bu inanılmaz bir ilgi, daha evvel çok az oy almış bir parti için bir ilgi. Gidip de bu, yüzde 10’lardan, 5’lerden bahsetmiyoruz alışılmış ki” dedi.
Senem Genç Kurucu, iki yıl evvel Türkiye’deki kaideler nedeniyle Berlin’e tahsil nedeniyle gelenlerden. DW Türkçe’ye konuşan Kurucu, seçimin sonucuna nazaran, geri dönmeyi düşünebileceğini söyledi:
“Kılıçdaroğlu’nu destekliyorum. Zira artık ülkemizde artık bu kadar despot olan bizi baskılayan başbakanın, cumhurbaşkanının olmasını istemiyorum. Buraya gelmemin sebebi şu anki durumdu, şu anki siyasi durumlardı. Değişirse neden olmasın, kendi ülkemde yaşamayı burada yaşamaya tercih ederim her şey âlâ olursa.” (DW Türkçe)