Türk vergi sistemi içinde yar alan ve birçok kişiyi ilgilendiren vergilerden biri de gelir vergisidir. Çeşitli kaynaklardan elde edilen gelir için verilmesi zorunlu dolaysız bir vergi olan gelir vergisi 2022 yılı için yeniden belirlendi.
GELİR VERGİSİ DİLİMLERİ 2022 BELLİ OLDU
Buna göre, bu tutarlar; %15 gelir vergisine tabi gelir sınırı 24,000 TL’den 32,000 TL’ye, %20 gelir vergisine tabi gelir sınırı 53,000 TL’den 70,000 TL’ye, %27 gelir vergisine tabi gelir sınırı 130,000 TL’den 170,000 TL’ye, %35 gelir vergisine tabi gelir sınırı 650,000 TL’den 880,000 TL’ye yükseltildi.
650,000 TL ve üzeri gelirlerin tabi olduğu %40 gelir vergisi diliminde gelir sınırı ise 880,000 ve üzeri olarak düzenlendi.
Tebliğle ayrıca, gelir vergisi ile kurumlar vergisi mükelleflerinden yıllık gelir veya kurumlar vergisi beyannameleri üzerinden hesaplanan verginin %5’i oranında istisna edilen tutarın sınırı da 2 milyon TL olarak belirlendi.
MENKUL SERMAYE İRADI Aynı tebliğle 2021 takvim yılında elde edilen bir kısım menkul sermaye iradının beyanında dikkate alınacak indirim oranı uygulamasında düzenlemeye gidildi. Tebliğde, makul sermaye iradı indirim oranının, ilgili yıl için tespit edilen yeniden değerleme oranının, aynı dönemde devlet tahvili ve Hazine bonosu ihalelerinde oluşan bileşik ortalama faiz oranına bölünmesi suretiyle tespit edilmesi suretiyle bulunması uygulamasına dikkat çekilerek, 2021 yılı için tespit edilen yeniden değerleme oranının %36.20, bu dönemde devlet tahvili ve Hazine bonosu ihalelerinde oluşan bileşik ortalama faiz oranının ise %16.64 olması sonucu uygulanacak indirim oranının %2.17 olduğu tespitine yer verildi. Bu oranlar dikkate alındığında, 2021 yılı gelirlerine uygulanacak indirim oranı birden büyük çıktığı için 2021 yılında elde edilen menkul sermaye iratlarından, 1 Ocak 2006 tarihinden önce ihraç edilmiş olan her nevi tahvil ve Hazine bonosu faizleri ile Toplu Konut İdaresi ve Özelleştirme İdaresince çıkarılan menkul kıymetlerden sağlanan gelirlerin beyan edilmeyeceği açıklandı. Tebliğde, dövize, altına veya başka bir değere endeksli menkul kıymetler ile döviz cinsinden ihraç edilen menkul kıymetlerden elde edilen menkul sermaye iratlarının ve ticari işletmelere dahil kazanç ve iratların beyanında indirim oranı uygulanmadığı belirtildi.
GELİR VERGİSİ NEDİR?
Hukukta gerçek kişi olarak adlandırılan yani yetki kullanabilen kurumlaşmamış kişilerin elde ettiği gelirlerden alınan vergi türüne gelir verisi denir. Gelir vergisi kişinin bir yıl içinde serbest meslek faaliyetleri sonucu elde ettiği kazanç, mal satışları, gayrimenkul getirisi üzerinden alınır. Bunun dışında zirai faaliyetler ve bunun gibi kanun kapsamına giren birçok gelir de vergiye dâhildir. Tüm bunların hepsi ‘Gelir Vergisi Kanunu’ ile belirlenmiştir.
GELİR VERGİSİNE TABİ OLAN KAZANÇLAR NELERDİR?
Serbest meslek kazançları,
Ticari kazançlar,
Zirai kazançlar,
Gayrimenkul sermaye iratları,
Menkul sermaye iratları,
Hisse senedi satış kazancı.
KİMLER GELİR VERGİSİNDEN MUAFTIR?
Gelir Vergisi Kanunu bazı esnafı vergiden muaf tutmuştur. Peki, vergiden muaf tutulan ticaret ve sanatla uğraşan gerçek kişiler kimlerdir?
Gezici olarak yani bir iş yeri açmamak şartı ile perakende ticaret ile uğraşanlar.
Bir iş yeri açmadan gezici olarak iş yapan, kalaycı, hallaç, lehimci, musluk tamircisi, ayakkabı tamircisi, kundura boyacısı, berber, çilingir, nalbant, fotoğrafçı, odun ve kömür kırıcısı, hamal gibi küçük sanat erbapları.
Köylerde gezici olarak her türlü sanatla uğraşanlar.
Nehir, göl, deniz ve su geçitlerinde 50 rüsum tonilatoya kadar motorsuz nakil araçları işletenler.
Hayvan ve bir adet hayvan arabası ile nakliyecilik yapanlar.
Ziraat işlerinde kullanılan hayvan ve hayvan arabası, motor ve traktör, sandal gibi vasıtalarla sürekli hale getirmeksizin ara sıra ücret karşılığı eşya ve insan taşıyan çiftçiler.
Evde kullanılan mutfak robotu, dikiş makinesi, ütü ve benzeri makinelerle, dışarıdan işçi çalıştırmamak şartı ile yapılan her türlü ürün (havlu, örtü, çarşaf, çorap, halı, kilim, dokuma mamulleri, kırpıntı deriden üretilen mamuller, örgü, dantel, her nevi nakış işleri ve turistik eşya, hasır, sepet, süpürge, paspas, fırça, yapma çiçek, pul, payet, boncuk işleme, tığ örgü işleri, ip ve urganları, tarhana, erişte, mantı) işyeri açmadan satanlar.