Süleyman Turna
Tercüman ve senarist Selda Terek’in yeni romanı Utanmaz Dayanak Yayınları etiketiyle raflarda yerini aldı. Geçmişte yaşanan birtakım çatışmaların yıllar sonra katlanarak devam etmesini husus edinen ve erotomani bozukluğu üzerinden devam eden Utanmaz, Terek’in değişiyle “dizi sinema tadında bir roman”.
Utanmaz okurlarıyla yeni yeni buluşurken biz de Terek’le konuştuk. Kendisine romanın yazılış sürecini, aşk-nefret alakası ve yeni projelerini sorduk.
Utanmaz, Selda Terek, 352 syf., Dayanak Yayınları, 2022 Utanmaz nasıl ortaya çıktı. Kitabın yazım sürecine dair neler söylemek istersiniz?
12’nci romanım yerine senaryo yazmak peşinde olduğum bir devirde yayınevinden gelen bir teklif üzerine ortaya çıktı. “Erotomani his durum bozukluğu olan birini çalışır mısın?” dediler. Dönüp hayatımdaki ve etrafımdaki bireyleri taradım, geçmişe baktım. Bununla ilgili oldukça gerecim vardı. Psikiyatr dostlarımdan dayanak aldım ve bir kısmı kurgu bir kısmı da gerçek hayattan esinlenilmiş dizi sinema tadında bir roman çıktı ortaya. İşi açıkçası ben de şaşırdım.
“Bir gün biri gelir, zaaflarınızı ortaya çıkarır ve siz vaktiyle kınadıklarınızı hatırlar, utanırsınız.” Ön kapaktaki bu cümle romanı özetler nitelikte. Sizce insanı yaptıkları değil de gizledikleri, bastırdıkları mı belirler?
İnsanı belirleyenin hem yaptıkları hem yapamadıkları hem de yapmadıkları olduğunu düşünürüm. “Evet” ve “hayır” diyebildiklerimiz kadar diyemediklerimiz de karakterimiz ve hislerimiz üzerinde belirleyici rol oynuyor.
‘GEÇMİŞ DEĞİŞMEZ, BAKIŞ AÇIMIZ DEĞİŞEBİLİR’
Utanmaz, lise yıllarından başlayan çatışmaların yaklaşık yirmi yıl sonraki yansımaları üzerine şurası. Her şey değişse de geçmiş değişmiyor herhalde. Sizce insanın geçmişten kurtulması mümkün mü?
Geçmiş değişmez tahminen ancak geçmişe bakış açımız değişebilir. Elbette geçmişten kurtulmak mümkün. Bugün geldiğimiz, gelebildiğimiz noktadan mutluysak, bunda geçmişin de hissesi olduğunu hatırlamamız gerekiyor. Geçmişi kabullenip, çıkarımımızı yapıp, dersimizi alıp yolumuza devam etmeliyiz. Takılı kalmak travma demek. Gerek yok… Aşmak insanın kendi elinde. Bu gücümüz var, inanın.
Romanın en baskın hislerinden biri de kıskançlık. Siz bu duyguyu romanda nasıl kullandınız? Dengeyi yakalamak için teklifleriniz neler?
“Kıskandığını değil kıskançlığını yen!” diyorum. Bence en toksik his kıskançlık. Özenmek motive eder, kıskanmak değil. Zira kıskanmak içinde negatif manalar barındırır. Kendinden şad olmama halidir. İstikrar için “Kendin olmaktan vazgeçme lakin en yeterli versiyonun ol” diyebilirim lakin.
‘HİÇBİR ŞEYİN TEK BİR YÜZÜ YOK’
Romandaki bir öbür istikrar de aşk ve nefret bağında. Buna hayranlıkla düşmanlık da diyebiliriz. Karakterler bir ip cambazı üzere bir o yana, bir bu yana savruluyorlar. Hepsinin haklı olduğu bir yan var mı, ne dersiniz?
Diyalektik seviyorum. Farklı bakış açıları seviyorum. Empati seviyorum. Hiçbir şeyin tek bir yüzü yok. Bize göründüğü kadar değil hayat. Bugün her alanda irtibat kazaları yaşanıyor, sebep işte bu: Yalnızca kendi algıladığımızı gerçek zannediyoruz. Dinlemek, anlamak için vaktimiz yok tahminen de. Herkes bir ölçüde haklı, haksız, yanlışsız, yanlış… Niyetimiz varsa köprü kurmaya, kurarız; yoksa bu türlü savrulup gideriz…
Yazarlığın yanında eğitmenlik, çevirmenlik, senaristlik ve editörlük de yapıyorsunuz? Bu iş kollarının roman yazarlığınıza nasıl bir tesiri oldu?
Yaptığım işler birbirinin tamamlayıcısı olduğu için yararını görüyorum diyebilirim. Alışılmış ortalarında bir sıralama yap deseniz müellifliği birinci sıraya koyarım. Yaratıcı güç orada. Öte yandan hepsinde düzgün olmak uğraşım var ve tekrar altını çiziyorum; bu işlerin hepsi birbirini besliyor.
Bize bir kitap ve bir sinema tavsiye edecek olsanız bunlar hangileri olurdu?
Mutlaka seyretmişsinizdir: Stephan King’in “Esaretin Bedeli” sineması. Kitabı da sineması de şahanedir. Hatta pek çok kişi bilmez o yapıtın Stephan King’in aşağı üst 100 sayfalık novellasından çıktığını. “Yeşil Yol” da o denli.
Son vakitlerde neler yapıyorsunuz? Masanızda bizim için neler var?
Yazmak, eğitimler, projeler devam, lakin kendim için şahane bir şeye adım attım 2023’te: O vakit müzik söylemek lazım avaz avaz diyerek bir pop korosuna üye oldum ve doğal spor son süratiyle devam. Bu benim için masada olanlar… Okurlar için ise bir sürprizim var: Novella serisi. 80-100 sayfalık roman küçüğü, öykü büyüğü bir üslup novella. Stephan Zwaig’ın bu tip yapıtları çoktu. Çok zevklidir okuması çoooook.