Avrupa Birliği (AB) ülkelerinin Rusya’dan deniz yoluyla taşınan petrole yönelik aldığı tavan fiyat kararı, 5 Aralık 2022’de devreye girmişti. Birebir tarihte AB’nin Rusya’dan deniz yoluyla ham petrol ithalatına yönelik yaptırımları da devreye girdi.
Tavan fiyat kararı kapsamında, Rus petrolünün üçüncü ülkelere belirlenen fiyattan daha yüksek bir düzeyde satılması durumunda, G7 ve AB ülkelerindeki şirketler bu petrole nakliye, sigorta ve aracılık üzere çeşitli hizmetleri sunamıyor. Bu hizmetlerin sağlanabilmesi için Rus petrolünün tavan fiyatın altında süreç görmesi gerekiyor.
Tavan fiyat kararına karşılık olarak ise Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin tarafından 27 Aralık 2022’de imzalanan kararnameyle Rus petrolüne tavan fiyat uygulamasına katılanlara petrol ve petrol eseri satışı yasaklandı.
İLK AYDA 266 BİN VARİL AZALDI
Veri ve analitik şirketi Kpler’den edinilen bilgiye nazaran, tavan fiyat kararının uygulandığı birinci ayda, Rusya’nın deniz yoluyla ham petrol ihracatı günlük 266 bin varil düşüş gösterdi.
Rusya’nın Kasım 2022’de günlük 3,05 milyon varil düzeyinde olan deniz yoluyla ham petrol ihracatı, Aralık 2022’de yaklaşık yüzde 9 düşüşle günlük 2,79 milyon varile geriledi. Rusya’nın deniz yoluyla ham petrol ihracatı bu düşüşün akabinde son 15 ayın düşük düzeyini gördü.
Bu düşüşe karşın, Hindistan günlük 1,3 milyon varille hala Rusya’nın en büyük ham petrol ihracat destinasyonu olmaya devam etti. Hindistan’ı günlük 950 bin varil ham petrol ithalatıyla Çin takip etti.
Çin ve Hindistan, Rusya’nın geçen ayki günlük deniz yoluyla ham petrol ihracatının yüzde 82’sini oluşturdu.
TÜRKİYE’YE İHRACAT YÜZDE 56 AZALDI
Rusya’nın AB’deki en büyük ham petrol alıcılarından olan İtalya’ya ihracatı Aralık 2022’de bir evvelki aya nazaran yüzde 71 azalışla günlük 34 bin varile geriledi. Hollanda’ya ihracatı ise sıfır düzeyine düştü.
AB ülkeleri ortasında yaptırımlardan muaf tutulan Bulgaristan’a Rusya’nın deniz yoluyla ham petrol ihracatı günlük 160 bin varil düzeyinde devam etti. Türkiye’ye ihracat ise kelam konusu devirde yüzde 56 azalarak günlük 76 bin 500 varile geriledi.
GÜNEY KORE VE JAPONYA’NIN ALIMLARI ARTTI
Tavan fiyat kararının yürürlüğe girdiği birinci ayda, Rusya’nın en büyük ham petrol ihracat bölgesi haline gelen Asya’da, Güney Kore ve Japonya’nın alımlarını artırdığı görüldü.
Güney Kore’nin Rusya’dan deniz yoluyla ham petrol ithalatı Kasım 2022’deki günlük 23 bin 500 düzeyinden Aralık 2022’de günlük 44 bin 725 varile çıktı. Japonya ise Haziran 2022’den beri Rusya’dan deniz yoluyla ham petrol ithal etmemesine karşın, Aralık 2022’de günlük 22 bin 600 varil ithalat gerçekleştirdi.
TÜM PETROL İHRACATI 400 BİN VARİL DÜŞTÜ
Londra merkezli data şirketi OilX datalarına nazaran, Aralık 2022’de tavan fiyat kararının devreye girmesiyle, Rusya’nın Drujba ham petrol boru çizgisinden ihracatı dahil tüm petrol ihracatı günlük yaklaşık 400 bin varil geriledi.
OilX Kıdemli Analisti Neil Crosby, Rusya’nın ham petrol ihracatına ait, “2023’ün birinci çeyreğine gerçek Drujba sınırından da Polonya ve Almanya’ya ham petrol ihracatının daha fazla düşmesini bekliyoruz. Öteki yandan, Rusya Batı Avrupa’daki alıcılarını kaybetmesinin akabinde, Çin ve Hindistan’a Arktik bölgesinden daha fazla ham petrol ithal ediyor” sözlerini kullandı. (AA)