Türkiye Devrimci Emekçi Sendikaları Konfederasyon Araştırma Merkezi (DİSK-AR), Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan eylül ayı enflasyon datalarına ait, “TÜİK tarafından yayımlanan resmi enflasyon oranları, farklı gelir kümelerini yansıtmıyor. Resmi enflasyon oranları, düşük gelirlilerin, işçilerin günlük ömürde karşılaştığı ve hissettiği oranlar değildir. Emeklilerin besin enflasyonu yüzde 118,5, en fakir ikinci yüzde 20’lik gelir kümesinin besin enflasyonu yüzde 119,9, en fakir yüzde 20’lik gelir kümesinin enflasyonu yüzde 137,3 olarak gerçekleşti” açıklamasını yaptı.
TÜİK’e nazaran, TÜFE aylık bazda yüzde 3,08, yıllık bazda ise yüzde 83,45 arttı. Yİ-ÜFE ise aylık bazda 4,78, yıllık bazda yüzde 151,50 yükseldi. DİSK-AR, TÜİK’in enflasyon bilgileriyle ilgili şu değerlendirmeleri yaptı:
- TÜİK tarafından yayımlanan resmi enflasyon oranları, farklı gelir kümelerini yansıtmıyor. Resmi enflasyon oranları, düşük gelirlilerin, işçilerin günlük hayatta karşılaştığı ve hissettiği oranlar değildir. Bu nedenle DİSK-AR olarak, TÜİK’in ham datalarından yararlanarak emeklilerin, dar gelirlilerin, düşük gelirlilerin hissettiği enflasyonu tekrar hesaplıyoruz. Yaptığımız hesaplamaya nazaran; besin enflasyonu ortalama yüzde 93,1 olarak gerçekleşirken emeklilerin besin enflasyonu yüzde 118,5, en fakir ikinci yüzde 20’lik gelir kümesinin besin enflasyonu yüzde 119,9, en fakir yüzde 20’lik gelir kümesinin enflasyonu yüzde 137,3 olarak gerçekleşti.
- Dördüncü yüzde 20’lik gelir kümesinin besin enflasyonu yüzde 89,4 olurken en yüksek gelir kümesinin besin enflasyonu ise yüzde 66,4 oldu. Böylelikle, en fakir gelir kümesi yüzde 133,2 oranında besin enflasyonu hissederken en yüksek gelir kümesi ise yüzde 66,4 oranında besin enflasyonu hissetmiş oldu. Bu durum, enflasyonun gelir kümelerine nazaran değerli ölçüde farklı hissedildiğini ortaya koyuyor. TÜİK, Eylül 2022 resmi enflasyon oranlarını açıkladı. TÜFE’deki (2003=100) değişim, 2022 yılı eylül ayında bir evvelki aya nazaran yüzde 3,08, bir evvelki yılın aralık ayına nazaran yüzde 52,40, bir evvelki yılın tıpkı ayına nazaran yüzde 83,45 ve on iki aylık ortalamalara nazaran yüzde 59,91 olarak gerçekleşti.
- TÜİK’e nazaran artışın en yüksek olduğu ana kümeler ise sırasıyla yüzde 117,6 ile ulaştırma, yüzde 93,05 ile besin ve alkolsüz içecekler ve yüzde 89,68 ile konut eşyası oldu. Böylelikle ulaştırmada üç haneli enflasyon devam ediyor.
- TÜİK’e nazaran Yİ-ÜFE (2003=100) ise 2022 yılı eylül ayında bir evvelki yılın birebir ayına nazaran yüzde 151,5 olarak gerçekleşti. Yİ-ÜFE yüzde 151,5 iken TÜFE yüzde 83,45 olarak hesaplandı. Böylelikle, TÜFE’nin önümüzdeki aylarda da artmaya devam edeceğini söylemek mümkündür. Öte yandan, Ağustos 2022’de yüzde 83,4 olan resmi enflasyon oranı, AKP periyodu için bir rekor olmaya devam ediyor. Aralık 2002’de yüzde 29,7’lik bir enflasyon devralan AKP, 20 yılda enflasyonu yaklaşık 54 puan artırdı.
- AKP hükümeti devrinde, 2003 ve 2022 Ağustos ortası devirde tüketici fiyatları ve besin fiyatları 10 ila 14 kat arttı. 2003 Ağustos’ta 100 olan TÜFE 2022 Ağustos’ta 1.016 olurken 2003 Ağustos’ta 98 olan besin fiyatları endeksi 2022 Ağustos’ta 1.347 oldu. 2003 ve 2013 ortasında birbirine yakın seyreden endeksin ortasındaki makas, 2014 prestijiyle açılmaya başladı. 2022 Ağustos’ta iki endeks ortasındaki fark 331 puana yükseldi.
- Son yıllarda besin enflasyonu ile genel enflasyon ortasındaki fark açılmaya başladı. 2003 bazlı TÜFE ve besin enflasyonu endeksleri, 2022 Eylül ayında sırasıyla 1.047 ve 1.374 oldu. Böylelikle besin enflasyonu endeksi ile TÜFE ortasındaki fark yüzde 31 oldu.