Yeni Şafak muharriri Süleyman Seyfi Öğün, Türkiye’nin dış siyâset rotasının süratle değiştiğini belirterek “Gelişmeler önümüze oldukça dramatik bir tablo çıkarıyor. Bunu yalnızca dış siyâset kulvarı ile sonlandırmanın dar görüşlü bir yorum olduğu kanaâtindeyim. Yeni bir dünyâ kuruluyor. Sıkıntı, Türkiye’nin bu dünyâ içindeki yerinin ne olacağıyla alâkalı. Türkiye açısından süreç, basamak aşama, topyekûn büyük bir iç ve dış hesaplaşmayı gerektirecek bir noktaya hakikat evriliyor” dedi.
Osmanlı’nın çöküşe geçmesinin akabinde Türkiye’nin Batılılaşma süreci ve Soğuk Savaş periyoduyla ile ilgili değerlendirmelerde bulunan Öğün, 1950’lerin iktidara gelen muhafazakârlar için durum oldukça avantajlı olduğunu yazdı.
Bu yıllardaki çağdaşlaşma kodlarının büyük ölçüde Avrupa mahreçli olduğunu söz eden Öğün, şöyle devam etti: “Avrupa gelenekleri, mühendisliği ikincilleştiriyor, evvelemirde, kurumsal zorlamalara dayalı olarak zihniyet ve kültür meselelerini merkeze koyuyordu. Buna mukabil Angloamerikan tarzı bir çağdaşlaşma, bunun tam da karşıtını tabir ediyordu. Bir sefer orada kurumsal yapılar son derecede esnekti. Sistem, sivil inisyatiflere evveliyet tanıyordu. Dahası, bu gelenekte mühendislik faaliyetler, Avrupa’ya has, sonu gelmez fikircilikleri sahanın dışına itiyordu. Fırsat çabucak değerlendirildi. Pratikte hiç bir somut karşılığı ve derinliği olmayan, lâkin edebî telaffuzlarla şişirilmiş bir geçmiş mistisizmi, artık kârlılık güden yeni bir esnaflık ve ticaret anlayışı, çağdaşlaşmaya açık yeni tasavvufî yorumlarla toplumsallaşan pozitivist İTÜ mühendisliği ile el ele verdi. Türk sağının ana sermayeleriydi bunlar. NATO bağları üzerinden tutkulu bir Amerika aşkı başladı. Aşkın bir aşktı bu. Anadoluculuk kıt’alar ve denizler aşıyordu. bunun ateşleyici gücü olan antikomünist hissiyat, somut tarihî karşılığı olan Moskof dehşetinin tekrar üretimiydi.”
Türkiye’nin NATO aşkının tek taraflı olduğunu yazan Öğün, “NATO Türkiye’ye son derecede yararcı bakıyor, ondan askerî bir hizmet bekliyor; dahası endüstrileşmesini istemiyordu. Mühendislik beklentilerinin bir karşılığı yoktu onlarda. Menderes’in ABD’de horlanması, Demirel’in çaresiz kalması ve ABD’den beklediklerini elde edememesi, Özal’ın teğe üç beklemesi, lâkin Dimyat’a giderken eldekinden olması daima bu aşkın sukut-u hayâli, inkırazıydı” diye yazdı.
Köktenci modernistlerin iktidarı kaybetmesinin akabinde solculaştığını savunan Öğün, “Rumelici Türk solu 1960’lardan itibaren, Avrupâî mevzisinde ısrar etti ve derin bir ABD aykırılığı sergiledi.” dedi. Öğün, 1990’larda Türk sağının da Avrupa aykırılığını gevşettiğini ve programına AB üyeliği gayesini koyduğunu fakat kendi derinliğinde hep Amerikacı kaldığını yazdı.
Öğün, şöyle devam etti: “Rumelici Türk solunun AB beklentisi, Türk sağının ise ABD beklentilerinin sonuna gelindi. Kapanan fasıllar, PKK’ya verilen kararlı dayanak, Dedeağaç silahlanması bu durumu berrak bir biçimde ortaya koyuyor. Dönüp dolaşıp tekrar Rusya’nın kapısını çalıyoruz. Artık geri dönüş yok. Dünya tekrar kuruluyor. Soru şu: Hangi birikim ve hazırlıkla bu dünyanın neresindeyiz?”
Yazının tamamını okumak için